Nga Stefano Folli

Italia u zgjua shumë ndryshe këtë herë. Fytyra e saj politike është transformuar brenda pak orësh dhe si asnjëherë më parë gjatë dekadave të fundit. Ne ende nuk e dimë nëse ka ndryshuar edhe fati i saj si komb në Evropë. Por kjo është pyetja e parë, që shumë të tjerë e kanë në mendje.

Në realitet, fati i të gjithë protagonistëve dhe aktorëve mbështetës të këtij transformimi historik ndryshon nga sot, ku për herë të parë një parti që nuk e njihte veten, mbi 70 vjet më parë, në paktin që i dha jetë Republikës aktuale, arrin të fitojë shumicën relative të votave dhe vendeve në parlament.

Rrjedhimisht, tashmë jemi përballë një faqeje boshe, e cila do të duhet që të plotësohet shpejt, pasi recesioni ekonomik po afron dhe kriza ndërkombëtare na kërcënon nga shumë afër. Por në radhë të parë është me vend të pyesim se çfarë do të ndodhë me ardhjen në krye të vendit të Xhorxhia Melonit, fitueses së vërtetë të zgjedhjeve.

Pasi fitoi ajo dhe jo një koalicion që doli i dërrmuar nga këto zgjedhje dhe ku humbësit quhen Silvio Berluskoni dhe Mateo Salvini. Tani udhëheqësja e re e një të djathte radikale dhe të opozitës së vetme ndaj qeverisë Dragi – kishte edhe të tjerë të nënkuptuar, për të mos thënë hipokritë – përballet me një test pjekurie për të cilin ajo duhet të jetë shumë e ndërgjegjshme. Me fjalë të tjera: nëse ashpërsia e disa pozicioneve (votimi në favor të Orban, qasja kritike ndaj BE-së etj), ishte një lloj dinakërie elektorale për të forcuar konsensusin midis LEGA-s dhe mbështetësve të Italexit, ne kemi arsye të ndihemi vërtet të qetë.

Por nëse, nga ana tjetër, ato ishin paranteza e një programi hiper-populist, atëherë ka shumë arsye për t’u shqetësuar. Për më tepër, ne e dimë që pikënisja e Melonit në politikë është një atlanticizëm i dukshëm, që sot përkthehet në linjën pro-ukrainase dhe anti-Putin.

Kësaj iu shtua edhe mbrojtja e Tajvanit nga synimet kineze, me argumente që me siguri do t’i pëlqejnë edhe Departamentit Amerikan të Shtetit. Ashtu si Polonia, edhe Italia e partisë së Melonit paraqitet si shumë miqësore me Amerikën, dhe në të njëjtën kohë shumë e ftohtë ndaj Bashkimit Evropian.

Por Italia nuk është Polonia. Ajo është një vend themelues i Evropës politike. Po ashtu nuk ka arsye të kujtohet se sa e ndryshme është historia, pesha, forca ekonomike e secilës. Është krejtësisht logjike të thuhet që ky atlantizëm, i dobishëm për të përfituar të paktën mos-armiqësinë e Uashingtonit, është një kusht i domosdoshëm, por jo i mjaftueshëm për qeverisjen e vendit.

Është e vërtetë që në një artikull të orëve të fundit “Wall Street Journal” e cilëson drejtuesen e Fratelli D’Italia si një politikane konservatore që nuk ndryshon nga të tjerët që janë shfaqur më herët në skenën evropiane, duke e mbyllur me fjalinë: “Tek e fundit, ajo nuk është Marinë Lë Pen”.

Në fakt duhet shtuar se ajo nuk është si Margaret Theçër. Pikërisht për këtë arsye, ana tjetër e medaljes, pra marrëdhënia e saj me BE-në, por mbi të gjitha me Parisin dhe Berlinin, meriton një lloj sqarimi. Në lidhje me Ukrainën dhe Rusinë, Xhorxhia Meloni shfaqet në harmoni me Mario Dragin, kryeministrit në ikje, të cilit ia ka mohuar gjithmonë votat në parlament, edhe pse ka ruajtur një marrëdhënie korrekte institucionale.

Por fakti është se ajo ka një distancë të dukshme në Bashkimin Evropian. Aq sa kryeministri në largim donte të kujtonte ditë më parë se marrëdhëniet tona më të rëndësishme nuk janë me Orban, por me Makron dhe Sholc. A është në gjendje kryeministrja aspirante, gruaja e parë në historinë italiane, që ta hedhë këtë hap pa humbur trashëgiminë e Dragit?

A është ajo e aftë të pranojë këshillat e këtij të fundit, që i njeh prestigjin, duke pranuar se është në interesin e qeverisë së re italiane të përdorë besueshmërinë e saj në avantazhin të një klase sunduese që ka ende gjithçka për të provuar? Kjo qasje supozon që shumica e krahut të djathtë, në të cilën Meloni është dominante, ndërsa Salvini dhe Berluskoni janë reduktuar në aktorë mbështetës, është e aftë që të largohet nga porti pa u përplasur me kalatën.

Tek e fundit, gjithçka mbetet të provohet. Paqartësitë e së djathtës në lidhje me politikën e jashtme janë të pamohueshme. Dhe për një Meloni pro-perëndimore sfidë mbeten bluzat me fytyrën e Putinit të veshura nga Salvini, por edhe miqësia e rrezikshme të Berluskonit me presidentin rus.

Në letër, kandidatja për kryeministre i ka votat dhe vendet në parlament, dhe me to do t’i paraqitet presidentit Matarela. Por rruga për të është e gjatë dhe gjarpëruese. Ajo do të duhet të ruajë meritat që i ka dhënë Italisë Mario Dragi muajt e fundit. Dhe për ta bërë këtë nuk do të mjaftojnë sloganet elektorale. / “La Repubblica” – Bota.al