Nga Dr. Anisa Liço

(Mjeke, autore, studiuese e mendjes dhe ndjeshmërisë njerëzore)

Në epokën e revolucionit digjital, ku përparimet teknologjike transformojnë çdo aspekt të jetës, po shfaqet një fenomen shqetësues: mungesa e ndjeshmërisë dhe empatisë në përballjen me realitetin njerëzor. Është urgjente të shqyrtohet ndikimi i teknologjisë në shëndetin mendor, si dhe nevoja e padiskutueshme për rikthimin e ndjeshmërisë në mjekësi dhe shoqëri.

Një studim i kryer nga Kërkuesit e Universitetit të Kalifornisë, Los Angeles (UCLA), i botuar në revistën JAMA Pediatrics në vitin 2019, ka analizuar përdorimin e mediave sociale dhe shëndetin mendor të adoleshentëve. Rezultatet treguan se adoleshentët që kalojnë më shumë se 3 orë në ditë në rrjetet sociale kanë një rrezik 34% më të lartë për të zhvilluar simptoma depresioni dhe ankthi (Twenge et al., 2019).

Një tjetër studim i botuar në The Lancet Psychiatry në 2020 nga Kërkuesit e Universitetit të Oksfordit vuri në dukje se përdorimi i tepruar i teknologjisë ka lidhje të forta me çrregullimet e gjumit dhe stresin kronik, duke përkeqësuar performancën akademike dhe shëndetin mendor në përgjithësi (Hale et al., 2020).

Ndjeshmëria në mjekësi: një faktor kyç për shërim

Në fushën e kujdesit shëndetësor, një rishikim sistematik i botuar në Journal of General Internal Medicine (2017) që përfshiu 470 studime mbi edukimin e empatisë në profesionistët e shëndetit, konkludoi se programet për përmirësimin e empatisë kanë ndikuar pozitivisht në rezultatet klinike, përmirësimin e përvojës së pacientit dhe zvogëlimin e stresit të mjekëve (Smith et al., 2017).

Në dritën e këtyre evidencave, nevojitet një qasje konkrete dhe e zbatueshme për të përballuar sfidat moderne:

*Kufizimi i kohës së ekranit: Një rekomandim i Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH) sugjeron që fëmijët dhe të rinjtë të mos kalojnë më shumë se 2 orë në ditë në pajisje digjitale (WHO Guidelines, 2019). Për të rriturit, eksperti i njohur i shëndetit mendor, Dr. Sherry Turkle, rekomandon pauza të shpeshta dhe detoksikim digjital minimal 1 orë para gjumit.

*Përmirësimi i komunikimit njerëzor: Edukimi i profesionistëve shëndetësorë në aftësi të ndjeshmërisë dhe dëgjimit aktiv. Kjo mund të realizohet përmes trajnimeve periodike dhe mentorimit (Smith et al., 2017).

*Praktikimi i vetëdijes (mindfulness): Studimet tregojnë se praktika e vetëdijes redukton stresin dhe përmirëson empatinë dhe lidhjet shoqërore (Kabat-Zinn, 2015). Kjo mund të integrohet lehtësisht në rutinën personale dhe profesionale.

*Promovimi i balancës mes teknologjisë dhe natyrës: Studime të Universitetit të British Columbia zbulojnë se koha e kaluar në natyrë përmirëson shëndetin mendor dhe zvogëlon simptomat e depresionit (Berman et al., 2012).

Inteligjenca pa Ndjeshmëri, një kërcënim real

Nëse shoqëria dhe sistemi shëndetësor nuk e marrin seriozisht këtë sfidë, do të përballemi me një krizë të thellë humane, ku inteligjenca teknologjike do të zërë vendin e inteligjencës emocionale dhe ndjeshmërisë. Rikthimi i ndjeshmërisë në mjekësi dhe edukim është domosdoshmëri për të ndërtuar një shoqëri më të shëndetshme, më njerëzore dhe më të qëndrueshme.

www.story.al