Depresioni/ Sëmundja “e heshtur” mendore që ndikon tek të gjithë ne

Depresioni është sëmundja mendore më e zakonshme që kur diagnostikohet herët mund të trajtohet në mënyrë efektive duke i lejuar të sëmurit të jetë funksional dhe të ketë një cilësi të mirë jete.

Shpërthimi i heshtur i problemeve të shëndetit mendor ka ndodhur më së shumti në pandeminë e koronavirusit që ka pllakosur njerëzimin për 21 muajt e fundit.

Një studim grek tregoi se gjatë epidemisë, u regjistruan nivele të rritura të depresionit klinik, shqetësimit dhe ankthit, ndërsa pati një rritje të ideve për vetëvrasje.

Depresioni është sëmundja mendore më e shpeshtë e raportuar pasi nuk diskriminon moshën dhe prek 3.8% të njerëzve në mbarë botën, pra pothuajse 280 milionë njerëz vuajnë nga kjo sëmundje mendore duke prekur drejtpërdrejt ose tërthorazi familjen e tyre dhe mjedisin më të gjerë shoqëror.

Në Evropë, sipas të dhënave të Eurostat-it, në vitin 2019 7.2% e qytetarëve të Bashkimit Evropian vuanin nga depresioni kronik, ku Portugalia kishte normën më të lartë (12.2%), e ndjekur nga Suedia (11.7%), Gjermania dhe Kroacia (11.6%). Në Greqi dhe Qipro, një përqindje shënohet nën 5%, ndërsa në vendet e fundit janë Malta (3.5%), Bullgaria (2.7%) dhe Rumania (1%).

Siç u përmend në një përmbledhje të fundit shkencore mbi depresionin për të dytin vit radhazi nga Janssen Greece, depresioni ngatërrohet me ndryshimet e zakonshme të humorit pasi është një problem serioz shëndetësor që e bën një person jofunksional personalisht, social dhe financiar.

Në manifestimin e saj manipulues sëmundja mund ta çojë të sëmurin drejt vetëvrasjes. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), rreth 700,000 njerëz kryejnë vetëvrasje çdo vit.

“Shenjat” e depresionit
Depresioni siç u përmend më lart nuk është vetëm humori i keq dhe ndjenja e trishtimit që ne të gjithë përjetojmë herë pas here. Sëmundja mendore manifestohet me një ndjenjë të vazhdueshme nervozizmi, humbje të kënaqësisë dhe interesit, vështirësi në përqendrim, vetëbesim të ulët apo edhe borxh, dëshpërim, gjumë të parregullt, ndryshime në oreks dhe peshë trupore, lodhje fizike, mungesë energjie dhe mungesë energjie, me ide vetëvrasëse.

Intensiteti dhe numri i simptomave përcaktojnë ashpërsinë e çdo episodi depresiv – të lehtë, të mesëm, të rëndë – si dhe ndikimin e tij në funksionalitetin e pacientit. Episodet depresive me ashpërsi mesatare ose të rënda ndodhin në 3-4% të popullsisë së përgjithshme dhe prej tyre vetëm 20% do të marrin trajtim ndërsa rreth 2% do të kenë nevojë për shtrimin në spital.

Ekspertët vlerësojnë se në vitin 2025 kushtet patologjike që do të shkaktojnë impotencë tek njerëzit do të jenë si më poshtë: Sëmundja ishemike e zemrës, Çrregullimi i madh depresiv, Aksidentet në trafik, goditjet në tru dhe sëmundjet pulmonare obstruktive kronike.

Çfarë e shkakton depresionin?
Sipas të dhënave të paraqitura nga profesori i Psikiatrisë EKPA, Ioannis Hatzimanolis, në konferencën shkencore të Janssen, faktorët biologjikë, psikologjikë dhe socialë mbrojnë shfaqjen e depresionit. Personat që kanë përjetuar situata të rënda si ngjarje traumatike, humbje të njerëzve të dashur, papunësi, varfëri, abuzim fizik/seksual, etj., kanë një shans të shtuar për të zhvilluar depresion, ndërsa historia familjare (trashëgimia), çrregullimet hormonale, ndryshimet në sistemet e neurotransmetuesve. të trurit dhe sëmundjet kronike (si diabeti, sëmundjet e zemrës, etj.) mund të rrisin më tej rrezikun e sëmundjes.

Depresioni trajtohet
Pikëpamja moderne shkencore e konsideron depresionin si një sëmundje “biologjike” që për këtë arsye ka nevojë për trajtim biologjik, i cili do të ndihmojë pacientin të kthehet në gjendjen para lindjes se tij dhe në të njëjtën kohë të çojë në rivendosjen e plotë të funksionit psikosocial dhe profesional.

Kur trajtimi i depresionit nuk përparon pa probleme ose kërkon më shumë kohë për të përmirësuar gjendjen e pacientit, shpesh shkakton dëshpërim apo edhe zhgënjim tek pacienti. Megjithatë, studime të shumta klinike kanë treguar se trajtimi i depresionit jo vetëm që çon në lehtësimin e simptomave, por gjithashtu ka një kontribut katalitik në përmirësimin e cilësisë së jetës dhe funksionimit social të pacientit.